İmmünsüpresan Tedavi Alan Karaciğer Nakli Hastalarının Ortoreksiya Nervoza Eğilimlerinin Belirlenmesi: Kesitsel Bir Çalışma
Araştırma Makalesi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.8248750Anahtar Kelimeler:
İmmünsüpresif Tedavi, Karaciğer Nakli, Beslenme, Ortoreksiya Nervoza, Beslenme eğitimiÖzet
Amaç: Nakil sonrası greft rejeksiyonunun önlenebilmesi ve organ fonksiyonunun korunması için immün yanıtın azaltılmasında etkili immünoterapi nakil sonrası bakımın en önemli faktörlerden biri iken, bir diğer faktör ise dengeli beslenmedir. Bu düşüncelerden yola çıkarak, bu çalışma immünsüpresan tedavi alan karaciğer nakli hastalarının ortoreksiya nervoza eğilimlerini belirlemeyi amaçladı.
Yöntem: Bu tanımlayıcı ve kesitsel çalışma, Türkiye'nin doğusunda bir üniversite hastanesinin karaciğer nakli enstitüsünde karaciğer nakli yapılan hastalarla yapıldı. Verilerin toplanmasında sosyodemografik bilgi formu ve ORTO-R kullanıldı. Veriler, Mayıs-Ağustos 2022 tarihleri arasında poliklinik takiplerine gelen hastalardan toplandı.
Bulgular: İmmünsüpresif tedavi alan 176 hastanın yaş ortalaması 58,55±7,56 iken, %86,4'ü beslenme konusunda herhangi bir eğitim almamıştı. Hastaların ortalama ORTO-R skoru 17,09±2,70 olup orta derecede ortoreksiyaya işaret etmektedir. Çalışmamızda immünsüpresif ilaç kullanan hastaların büyük çoğunluğunun beslenme konusunda herhangi bir eğitim almadıkları ve orta derecede ortoreksik oldukları sonucuna varıldı.
Sonuç: Bu takıntılı yeme şeklinin, büyük bir nakil sürecinden geçmiş hastalarda dengeli beslenmeyi etkileyeceği akılda tutulmalıdır. Organ nakli sonrası immünsüpresif ilaç kullanan hastalarda ilaç-diyet etkileşiminin faydalı olabilmesi, yeterli ve dengeli beslenmelerinin sağlanması ve bu diyetin sürdürülebilir olabilmesi için bu hastaların izlenmesi önemlidir. Ayrıca ileri evre karaciğer nakli hastalarının nakil öncesi ortoreksiya nervoza eğilimlerinin değerlendirilmesinin nakil sonrası başarıyı artıracağı düşünülmektedir.
Referanslar
Kapikiran G, Ozkan M. The effect of foot reflexology on pain, comfort and beta endorphinlevels in patients withlivertransplantation: A randomized control trial. Eur. J. Integr. Med. 2021;45:101344. https://doi.org/10.1016/j.eujim.2021.101344
Ozdemir Koken Z, Karahan S, Sezer RE, Abbasoğlu O. Immunosuppressive Medication Adherence in Liver Transplant Patients: ASingle Center Experience. Ahi Evran Med J. 2020;4(3):88-95. https://doi.org/10.46332/aemj.785045
Bulbuloglu S, Kapikiran G. The effect of immunosuppressive therapy after liver transplantation on activities of dailyliving and fear of deathduring the COVID-19 pandemic. Transplant immunology. 2021;69:101470. https://doi.org/10.1016/j.trim.2021.101470
Hampson FA, Freeman SJ, Ertner J, Drage M, Butler A, Watson CJ, Shaw AS. Pancreatic transplantation: surgical technique, normal radiological appearances and complications. Insights into imaging. 2010;1(5-6):339–347. https://doi.org/10.1007/s13244-010-0046-3
Moors Tielen M. Psychosocialaspects of medication non adherence after kidney transplantation 2016; [cited 2022 25.05.2022]; Availablefrom: http://hdl.handle.net/1765/80022
Mandato C, DiNuzzi A, Vajro P. Nutrition and Liver Disease. Nutrients. 2017;10(1):9. https://doi.org/10.3390/nu10010009
Richardson RA, Garden OJ, Davidson HI..Reduction in energy expenditureafterlivertransplantation. Nutrition (Burbank, Los Angeles County, Calif). 2001;17(7-8):585–589. https://doi.org/10.1016/s0899-9007(01)00571-8
Hou W, Li J, Lu J, et al. Effect of a carbohydrate-containinglate-eveningsnack on energy metabolism and fasting substrate utilization in adults with acute-on-chronic liver failure due to Hepatitis B. European journal of clinical nutrition. 2013;67(12):1251–1256. https://doi.org/10.1038/ejcn.2013.163
Giusto M, Lattanzi B, DiGregorio V, Giannelli V, Lucidi C, Merli M. Changes in nutritional status after liver transplantation. World journal of gastroenterology. 2014:20(31):10682–10690. https://doi.org/10.3748/wjg.v20.i31.10682
Merli M, Giusto F, Gentili G, et al. Nutritionalstatus: itsinfluence on the outcome of patients under going liver transplantation. Liver Int. 2010;30(2):208-214. https://doi.org/10.1111/j.1478-3231.2009.02135.x
Stephenson GR, Moretti EW, El-Moalem H, Clavien PA, Tuttle-Newhall JE. Malnutrition in liver transplant patients: preoperative subjective global assessment is predictive of outcome after liver transplantation. Transplantation. 2001;72(4):666–670. https://doi.org/10.1097/00007890-200108270-00018
Mathieu J. What is orthorexia? Journal of the American Dietetic Association. 2005;105(10):1510–1512. https://doi.org/10.1016/j.jada.2005.08.021
Moroze RM, Dunn TM, Craig Holland J, Yager J, Weintraub P. Microthinking about micronutrients: a case of transition from obsessions about healthy eating tonear-fatal "orthorexianervosa" and proposed diagnostic criteria. Psychosomatics. 2015;56(4):397–403. https://doi.org/10.1016/j.psym.2014.03.003
Rogoza R, Donini LM. Introducing ORTO-R: a revision of ORTO-15 :Based on the re-assessment of original data. Eating and weightdisorders, EWD. 2021;26(3):887–895. https://doi.org/10.1007/s40519-020-00924-5
Koven NS, Abry AW. The clinical basis of orthorexia nervosa: emerging perspectives. Neuropsychiatric disease and treatment. 2015;11:385–394. https://doi.org/10.2147/NDT.S61665
Łucka I, Janikowska-Hołoweńko D, Domarecki P, Plenikowska-ŚlusarzT, Domarecka M. Orthorexia nervosa - a separate clinical entity, a part of eating disorder spectrum or another manifestation of obsessive-compulsive disorder?. Ortoreksja – oddzielna jednostka chorobowa, spektrum zaburzeń odżywiania czy wariant zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych?. Psychiatria polska. 2019;53(2):371–382. https://doi.org/10.12740/PP/OnlineFirst/85729
Cena H, Barthels F, Cuzzolaro M, et al. Definition and diagnosticcriteria for orthorexianervosa: a narrativereview of the literature. Eating and weightdisorders : EWD. 2019; 24(2):209–246. https://doi.org/10.1007/s40519-018-0606-y
Dunn TM, Bratman S. On orthorexia nervosa: A review of the literature and proposed diagnostic criteria. Eatingbehaviors. 2016;21:11–17. https://doi.org/10.1016/j.eatbeh.2015.12.006
Raosoft I. Sample Size Calculation. 2022 [cited 2022 15.05.2022]; Available from: http://www.raosoft.com/samplesize.html
Donini LM, Marsili D, Graziani MP, ImbrialeM, Cannella C. Orthorexia nervosa: validation of a diagnosis questionnaire. Eating and weightdisorders : EWD. 2005;10(2):e28–e32. https://doi.org/10.1007/BF03327537
Arusoğlu G, Kabakçi E, Köksal G, Merdol TK. Ortoreksiyanervoza ve Orto-11'in türkçeye uyarlama çalışması [Orthorexianervosa and adaptation of ORTO-11 intoTurkish]. Turkish journal of psychiatry. 2008;19(3): 283–291.
Martinovic D, Tokic D, Martinovic L, et al. Orthorexia nervosa and its association with narcissism in fitness centerusers. Eating and weightdisorders: EWD. 2022;27(6):2155–2163. https://doi.org/10.1007/s40519-022-01368-9
World Health Organization. Global statusreport on noncommunicable diseases 2010. (2011). [cited 2022 04.08.2022]; Available from: https://apps.who.int/iris/handle/10665/44579
Segura-García C, Papaianni MC, Caglioti F, et al. Orthorexia nervosa: a frequent eating disordered behavior in athletes. Eating and weight disorders : EWD. 2012;17(4): e226–e233. https://doi.org/10.3275/8272
Aksoydan E, Camci N. Prevalence of orthorexia nervosa among Turkish performance artists. Eating and weight disorders : EWD. 2009;14(1):33–37. https://doi.org/10.1007/BF03327792
Herranz Valera J, Acuña Ruiz P, Romero Valdespino B, Visioli F. Prevalence of orthorexia nervosa among ashtanga yoga practitioners: a pilot study. Eating and weightdisorders: EWD. 2014;19(4):469–472. https://doi.org/10.1007/s40519-014-0131-6
Alvarenga MS, Martins MC, Sato KS, Vargas SV, Philippi ST, Scagliusi FB. Orthorexia nervosa behavior in a sample of Brazilian dietitians assessed by the Portuguese version of ORTO-15. Eating and weight disorders: EWD. 2012; 17(1): e29–e35. https://doi.org/10.1007/BF03325325
Fidan T, Ertekin V, Işikay S, Kirpinar I. Prevalence of orthorexia among medical students in Erzurum, Turkey. Comprehensive psychiatry. 2010;51(1):49–54. https://doi.org/10.1016/j.comppsych.2009.03.001
Brytek-Matera A, Donini LM, Krupa M, Poggiogalle E, Hay P. Orthorexia nervosa and self-attitudinal aspects of body image in female and male university students. Journal of eatingdisorders. 2015;3:2. https://doi.org/10.1186/s40337-015-0038-2
McInerney-Ernst EM. Orthorexianervosa: realconstructornewestsocialtrend?.University of Missouri-Kansas City 2011; [cited 2022 06.08.2022]; Availablefrom: https://mospace.umsystem.edu/xmlui/handle/10355/11200
Yeşil E, Turhan B, Tatan D, Şaharman C, Saka M. The Effect of Genderto Orthorexıa Nervosa Tendency in Adults. Journal of Ankara Health Sciences. 2018;7(1):1-9. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ausbid/issue/38008/438858
Ramacciotti CE, Perrone P, Coli E, et al. Orthorexia nervosa in the general population: a preliminary screening using a self-administered questionnaire (ORTO-15). Eating and weightdisorders: EWD. 2011;16(2):e127–e130. https://doi.org/10.1007/BF03325318
Varga M, Dukay-Szabó S, Túry F, vanFurth EF. Evidence and gaps in the literature on orthorexia nervosa. Eating and weight disorders, EWD. 2013;18(2):103–111. https://doi.org/10.1007/s40519-013-0026-y
Bağci Bosi AT, Camur D, Güler C. Prevalence of orthorexia nervosa in resident medical doctors in the faculty of medicine (Ankara, Turkey). Appetite 2007;49(3):661–666. https://doi.org/10.1016/j.appet.2007.04.007
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Acta Medica Ruha
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
