Karantina Döneminin Çocuk ve Ergenlerin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ve Yıkıcı Davranış Bozukluklarının Belirti Şiddeti ve Stresle Baş Etme Becerileri Üzerindeki Etkisi
Araştırma Makalesi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.8200148Anahtar Kelimeler:
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu,, Yıkıcı Davranış Bozukluğu,, Baş Etme Yöntemleri, , COVID-19 Pandemisi,, Kısıtlama.Özet
Giriş ve Amaç: Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) ve Yıkıcı Davranış Bozuklukları (YDB) tanısı konmuş hastaların karantina dönemindeki semptom şiddetindeki değişikliğin incelenmesi ve DEHB ve YDB'nin şiddeti ile çocuklar tarafından yaşanan stresle baş etme yöntemleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmaktadır.
Yöntem: Çalışmaya DEHB tanısı almış 6-18 yaş arası 92 hasta dahil edilmiştir. Ebeveynlere sosyodemografik veri formu ve Turgay Çocuk ve Ergenlerde Davranım Bozuklukları için DSM-IV’e Dayalı Tarama ve Derecelendirme Ölçeği, çocuklara ise Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği verilmiştir.
Bulgular: Pandemi öncesine göre DEHB, Karşıt Olma Karşı Gelme (KOKGB) ve Davranım Bozukluğu (DB) puanlarının anlamlı olarak düştüğü saptanmıştır. Pandemi ile ilişkili özellikler ile DEHB, KOKGB ve DB puanları arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Stresle başa çıkma yöntemleri ile DEHB ve DB puanları arasında anlamlı bir ilişki gözlenmemiş ve KOKGB puanları arttıkça boyun eğici yaklaşımı kullanma oranının arttığı saptanmıştır.
Sonuç: Pandemi gibi akut değişikliklere uyum çocuk ve ergenler için zorlayıcı olabilmektedir. Bu süreçlerde özellikle DEHB tanılı çocuk ve ergenler ek ruhsal sorunlar geliştirmek açısından risk altındadır. Polikliniklere başvuran DEHB ve YDB tanılı hastaların ve ebeveynlerinin stresle başa çıkma yöntemlerinin görüşmelerde değerlendirilmesi ve sağlıklı baş etme yöntemleri geliştirmeleri açısından desteklenmesi hem stres yaratan durumun yaşandığı süreçte hem de sonraki streslere karşı psikolojik dayanıklılık sağlanabilmesi açısından önemli konulardır.
Referanslar
American Academy of Pediatrics Clinical Practice Guideline: Diagnosis and evaluation of the child with attention-deficit/hyperactivity disorder. Pediatrics. 2000;105(5):1158–1170. doi:10.1542/peds.105.5.1158
Lecendreux M, Konofal E, Faraone SV. Prevalence of Attention Deficit Hyperactivity Disorder and Associated Features among Children in France. J Atten Disord. 2011;15(6):516–524. doi:10.1177/1087054710372491
Wang T, Liu K, Li Z, et al. Prevalence of Attention Deficit/Hyperactivity Disorder among Children and Adolescents in China: A Systematic Review and Meta-analysis. BMC Psychiatry. 2017;17:32. doi:10.1186/s12888-016-1187-9
Purper-Ouakil D, Wohl M, Michel G. Symptom Variations in ADHD: Importance of Context, Development and Comorbidity. Encephale. 2004;30(6):533–539. doi:10.1016/s0013-7006(04)95467-x
Mengin A, Allé MC, Rolling J, et al. Psychopathological Consequences of Confinement. Encephale. 2020;46(3S):S43-S52. doi:10.1016/j.encep.2020.04.007
Soron TR, Ashiq AR, Al-Hakeem M, Chowdhury ZF, Ahmed HU, Chowdhury CA. Domestic Violence and Mental Health during the COVID-19 Pandemic in Bangladesh. JMIR Form Res. 2021;5(9):e24624. doi:10.2196/24624
Duan L, Shao X, Wang Y, et al. An Investigation of Mental Health Status of Children and Adolescents in China during the Outbreak of COVID-19. J Affect Disord. 2020;275:112–118. doi:10.1016/j.jad.2020.06.029
Xie X, Xue Q, Zhou Y, et al. Mental Health Status among Children in Home Confinement during the Coronavirus Disease 2019 Outbreak in Hubei Province, China. JAMA Pediatr. 2020;174(9):898-900. doi:10.1001/jamapediatrics.2023.0846
Jose PE, Ryan N, Pryor J. Does Social Connectedness Promote a Greater Sense of Well-being in Adolescence Over Time?. J Res Adolesc. 2012;22(2):235–251. doi:10.1111/j.1532-7795.2012.00783.x
Allen K, Kern ML, Vella-Brodrick D, Hattie J, Waters L. What Schools Need to Know About Fostering School Belonging: A Meta-analysis. Educ Psychol Rev. 2018;30:1-34. doi:10.1007/s10648-016-9389-8
Brooks SK, Smith LE, Webster RK, et al. The Impact of Unplanned School Closure on Children’s Social Contact: Rapid evidence review. Euro Surveill. 2020;25(13):pii=2000188. doi:10.2807/1560-7917.ES.2020.25.13.2000188
Loades ME, Chatburn E, Higson-Sweeney N, et al. Rapid Systematic Review: The Impact of Social Isolation Adolescents in the Context of COVID-19. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 2020;59(11)1218–1239. doi:10.1016/j.jaac.2020.05.009
Turgay A. Çocuk ve Ergenlerde Davranım Bozuklukları için DSM-IV’e Dayalı Tarama ve Değerlendirme Ölçeği. Kanada: Integrative Therapy Institute; 1995 (Turkish).
Ercan ES, Amado S, Somer O, Çıkoğlu S. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ve Yıkıcı Davranış Bozuklukları için Bir Test Bataryası Geliştirme Çalışması. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi. 2001;8:132-144.
Şahin NH, Durak A. Üniversite Öğrencileri için Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği. Türk Psikoloji Dergisi. 1995;10(34):56-73.
Folkman S, Lazarus RS. An Analysis of Coping in A Middle-aged Community Sample. J Health Soc Behav. 1980;21(3):219-239. doi:10.2307/2136617
Lee J. Mental Health Effects of School Closures during COVID-19. Lancet Child Adolesc. 2020;4(6):421. doi:10.1016/S2352-4642(20)30109-7
Korpa T, Pappa T, Chouliaras G, et al. Daily Behaviors, Worries and Emotions in Children and Adolescents with ADHD and Learning Difficulties during the COVID-19 Pandemic. Children. 2021;8(11):995. doi:10.3390/children8110995
Bobo E, Lin L, Acquaviva E, et al. How Do Children and Adolescents with Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) Experience Lockdown during the COVID-19 Outbreak?. Encephale. 2020;46(3S):S85-S92. doi:10.1016/j.encep.2020.05.011
Dvorsky M, Breaux R, Cusick C, et al. Coping with COVID-19: Longitudinal Impact of the Pandemic on Adjustment and Links with Coping for Adolescents with and without ADHD. Res Child Adolesc Psychopathol. 2022;50(5):605-619. doi:10.1007/s10802-021-00857-2
Steinberg EA, Drabick DA. A Developmental Psychopathology Perspective on ADHD and Comorbid Conditions: The Role of Emotion Regulation. Child Psychiatry Hum Dev. 2015;46:951-966. doi:10.1007/s10578-015-0534-2
Breaux R, Dvorsky MR, Marsh NP, et al. Prospective Impact of COVID-19 on Adolescent Mental Health Functioning in Adolescents with and without ADHD: Protective Role of Emotion Regulation Abilities. J Child Psychol Psychiatry. 2021;62(9):1132-1139. doi:10.1111/jcpp.13382
Breaux R, Dvorsky MR, Becker SP. ADHD in COVID-19: Risk, Resilience, and the Rapid Transition to Telehealth. ADHD Rep. 2021;29(2):1–9. doi:10.1521/adhd.2021.29.2.1
Harpin V, Mazzone L, Raynaud JP, Kahle J, Hodgkins P. Long-term Outcomes of ADHD: A Systematic Review of Self-esteem and Social Function. J Atten Disord. 2016;20(4):295-305. doi:10.1177/1087054713486516
Becker SP, Mehari KR, Langberg J, Evans SW. Rates of Peer Victimization in Young Adolescents with ADHD and Associations with Internalizing Symptoms and Self-esteem. Eur Child Adolesc Psychiatry. 2017;26:201-214. doi:10.1007/s00787-016-0881-y
Rosenthal E, Franklin-Gillette S, Jung HJ, et al. Impact of COVID-19 on Youth with ADHD: Predictors and Moderators of Response to Pandemic Restrictions on Daily Life. J Atten Disord. 2022;26(9):1223-1234. doi:10.1177/10870547211063641
Sciberras E, Patel P, Stokes MA, et al. Physical Health, Media Use, and Mental Health in Children and Adolescents with ADHD during the COVID-19 Pandemic in Australia. J Atten Disord. 2022;26(4):549-562. doi:10.1177/1087054720978
Cortese S, Asherson P, Sonuga-Barke E, et al. ADHD Management during the COVID-19 Pandemic: Guidance from the European ADHD Guidelines Group. Lancet Child Adolesc Health. 2020;4(6):412-414. doi:10.1016/S2352-4642(20)30110-3
Babb K, Levine L, Arseneault J. Shifting Gears: Coping Flexibility in Children with and without ADHD. Int J Behav Dev. 2010;34(1):10–23. doi:10.1177/0165025409345070
Barra S, Grub A, Roesler M, Retz-Junginger P, Philipp F, Retz W. The Role of Stress Coping Strategies for Life Impairments in ADHD. J Neural Transm. 2021;128(7):981–992. doi:10.1007/s00702-021-02311-5
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Acta Medica Ruha
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
