Deneysel Sıçan Yanık Modelinde Epidermal Growth Faktör (EGF) Ve Plateletten Zengin Plazmanın Etkisi
Araştırma Makalesi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.7850981Anahtar Kelimeler:
yanık, trombositten zengin plazma, Epidermal Büyüme FaktörüÖzet
Giriş: Günümüzde yanık yarasının erken iyileşmesi için çeşitli yöntemlerle ilaçlar denenmektedir. Ancak yanık iyileşmesinde halen istenen etkiyi gösteren ilaç bulunmamaktadır.
Amaç: Bu deneysel çalışma plateletten zengin plazma (PRP) ve epidermal büyüme faktörünün (EGF) yanık yarası üzerine olan etkilerini araştırmak amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve yöntem: Bu çalışmada, genel anestezi altında 350 – 450 gr ağırlığında 12 – 16 haftalık 48 adet Spraque-Dawley erkek rat kullanıldı. PRP elde etmek için 8 adet rat kullanıldı. Kalan 40 rat randomizasyon listesine göre her grupta 10 rat olmak üzere 4 grup oluşturulduktan sonra sırtlarında 2 cm boyutunda 4 adet dişi olan tarak şeklindeki metal plaka ile tam kat yanık oluşturuldu. 1. grupta yer alan ratlar kontrol grubu olup her hangi bir uygulama yapılmadı. 2. grupta yer alan ratların sırtlarında oluşturulan yanık alanına sadece EGF uygulaması, 3. grupta yer alan ratların sırtlarında oluşturulan yanık alanına EGF + PRP, 4. grupta yer alan ratların sırtlarında oluşturulan yanık alanına ise sadece PRP uygulandı. Gruplardan elde edilen preparatlar histopatolojik olarak incelendikten sonra istatistiki verilerle yorumlanıp karşılaştırıldı.
Bulgular:. Epidermis rejenerasyonu açısından Grup 1, 3 ve 4’ün 7. 14. ve 21. günleri arasında istatiksel olarak anlamlı fark çıkmıştır. Granülasyon açısından Grup 1, 2 ve 3’ün 7. 14. ve 21. günleri arasında istatiksel olarak anlamlı fark çıkmıştır. İnflamasyon açısından Grup 1, 2 ve 4’ün 7. 14. ve 21. Günleri arasında istatiksel olarak anlamlı fark çıkmıştır. Kıl folikül rejenerasyonu açısından Grup 2, 3 ve 4’ün 7. 14. ve 21. günleri arasında istatiksel olarak anlamlı fark çıkmıştır.
Sonuç: Üçüncü derece yanık oluşturulan ratlarda intralezyonel ve perilezyonel enjeksiyon yöntemiyle uygulana plateletten zengin plazma ve epidermal büyüme faktörünün yara iyileşmesi üzerine olumlu etkilerinin olduğu ve yara iyileşmesini hızlandırdığı sonucuna varılmıştır.
Referanslar
Palackic A, Jay JW, Duggan RP, Branski LK, Wolf SE, Ansari N, El Ayadi A. The rapeutic Strategiesto Reduce Burn Wound Conversion. Medicina (Kaunas). 2022 Jul 11;58(7):922. doi:10.3390/medicina58070922.
Surowiecka A, Chrapusta A, Klimeczek-Chrapusta M, Korzeniowski T, Drukała J, Strużyna J. MesenchymalStemCells in BurnWound Management. Int J Mol Sci. 2022 Dec 5;23(23):15339. doi:10.3390/ijms232315339.
Shakhakarmi K, Seo JE, Lamichhane S, Thapa C, Lee S. EGF, a veteran of woundhealing: highlights on itsmode of action, clinicalapplicationswithfocus on woundtreatment, andrecentdrugdeliverystrategies. ArchPharmRes. 2023 Mar 16. doi:10.1007/s12272-023-01444-3.
Verma R, Kumar S, Garg P, Verma YK. Platelet-richplasma: a comparative and economica ltherapy for wound healing and tissue regeneration. Cell Tissue Bank. 2022 Oct 12:1–22. doi:10.1007/s10561-022-10039-z.
Monstrey S, Assesment of burn dept hand wound healing potential. Burns. 2008;34: 761-769.
Sonnleitner D, A simplified technique for producing platelet-rich plasma and platelet concentrate for intraoral bone grafting techniques: a technicalnote. Int J Oral Maxillofac Implants. 2000;15: 879-604
Carter CA, Platelet-richplasma gel promotes differentiation and regeneration during equine wound healing. Experimental and Molecular Pathology, 2003;74: 244- 255.
Tekin A, Effects of platelet richplasma on colonic anastomosi s. Journal of Surgical Research, 2007;146:190-194.
Ganio C, The treatment of nonhealing wound susingautologous platelet-derivedgrowthfactors. J Foot Ankle Surg. 1993;32: 263-8.
Kaps C, Human platelet supernatant promotes proliferation but not differantiation of auricularchondrocytes. Med Biol Eng Comput. 2002;40: 485-90.
Şençimen M, Gülses A, Özkaynak Ö, Varol A, Okçu KM, Doğan N. Trombositten zengin fibrin membran kaplıotojen kemik grefti ile tek taraflı alveol yarığı onarımı. Hacettepe Diş Hekimliği Dergisi 2009, 37-42.
Klegerman M. E, Plotnikoff N. R, Proteins as BiologicalResponseModifiers, in Klegerman. M. E, Grovers, M. J, (EDS), Pharmaceutıcal Biotechnology, Interpharm Press, USA, (1992).
Cohen S. The Epidermal Growth Factor (EGF), Cancer, 51 1787-1791 (1983).
Aral İ. L, Epidermal Büyüme Faktörü (EGF)'nin Deri Allogreftleri üzerine olan Etkilerinin Histopatolojik Olarak araştırılması. Doktora Tezi, Gazi Üniv. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ağız, Diş, Çene Hastalıklarıve Cerrahisi Anabilimdalı, Ankara, (1993).
Aral İ. L, Güngör N, Oygür T,Cinel L, Epidermal Büyüme Faktörü (EGF)"nin Deri Allogrefleri Üzerine Olan Etkilerinin Histo patolojik Olarak Araştırılması. G.Ü. Diş. Hek. Fak. Der. 1995;12(1):47-53.
Bhora F. Y, Dunkin B. J, Batzri S, Aly H. M, Bass B. L, Sıdawy A. N, Harmon J. W, Effect of GrowthFactors on Celi ProliferationandEpithelization in Human Skin,J. Res. Surg. 1995;59 (2):236-244.
Guglietta A, Sullivan P. B, Clinical Applications of Epider mal GrowthFactor, Eur. J. Gastroenterol. Hepatol. 1995;7(10) pp. 945-950.
Steenfos H. H, Growth Factorsand Wound Healing, Scand. J. Recons. Surg. HandSurg. 1994;28(2) pp 95-105.
Wingren U, Franzen L, Larson G. M, Malcherek P, Schultz G.S, Epidermal Growth Factor Accelerates Connective Tissue Wound Healing in the Perforaled Rat Mesentary, J. Surg. Res. 53(l)p48-54(1992).
Türyılmaz A, Çelebi N, Gönül B, Epidermal Büyüme Faktörü (EGF)nün Yara İyileşmesindeki Rolü. FABAD J. Pharm. Sci. 1996; 21,61-69.
Memişoğlu E, Öner F, Ayhan A, Başaran L, Kaş HS, Hıncal A. Wound Healing Effectiveness of Chitosan Gel Preparations Withand Without EGF in Rabbit Model. Proceed. 8™ inler. Pharm. Technol. Symp. (IPTS). Sept. 9-i 1, 1996, Ankara-Turkey.
Babül A, Gönül B, Özoğul C, Dinçer S, Erdoğan D, Pınar L, Çelebi N, EGF Accelerates Mice Skin Wound Healing, Proceed. 8th inler. Pharm. Technol. Symp. (IPTS-96), Sept. 9-1 1, 1996, Ankara-Turkey.
Şimşek MB, Farklı oranlardaki Epidermal Büyüme Faktörünün Yara İyileşmesi Üzerine Etkisinin Histopatolojik Olarak Araştırılması, Doktora Tezi, G.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ağız. Diş, Çene Hastalıkları ve Cerrahisi Anabilim Dalı, 1998.
Erbas D, Oygur T, Anıl A. Submandibular bez ekstresinin yara iyileşmesine olan etkisi. G.Ü. Dishek. Fak. Der. 1988;5 (2):139-147.
Türken M, Erbaş D, Yılmaz D, SMG Ekstresinin Submandıbuler Bezi ve Kan PG Seviyelerine Etkileri, G.Ü. Tıp. Fak. Dergisi. 1989;5(1) pp 109-115.
Özçetin B, Altıntaş M, Sarıkaya S, et al. Çocuk yanıklarında epidermal büyüme faktörlü tedavi deneyimimiz. I. Ulusal Çocuk Yanıkları Kongresi. 2011. Poster sunumu.
Jahovic N, Güzel E, Arbak S, et al. Thehealing-promotingeffect of saliva on skin burn is mediatedby epidermal growthfactor (EGF): role of theneutrophils. Burns. 2004; 30: 531-538.
Değim Z, Çelebi N, Alemdaroğlu C, et al. Evaluation of chitosan gel containingliposome-loaded epidermal growth factor on burnwound healing. International WoundJ ournal. 2011; 8: 343-354.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Acta Medica Ruha
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
